به گزارش کرمانشاه امروز؛ کرمانشاه به دلیل جای دادن بسیاری از کتیبه‌های تاریخی و جاذبه‌هایی با قدمت هزاران ساله، یکی از مقاصد گردشگری تاریخی مذهبی در ایران است.

یکی از این جاذبه‌های مهم تاریخی که رنگ مذهبی نیز دارد، تکیه معاون‌الملک است. تکیه‌ای که از نظر زیبایی در معماری و جزئیات لقب مینیاتوری‌ترین تکیه‌ تاریخ را به خود اختصاص داده است.

تکیه معاون‌الملک گنجینه‌ای از کاشی‌کاری با موضوعات اسطوره‌ها، حماسه‌ها و تاریخ ایرانی است، که علاوه بر جذب گردشگر و رشد صنعت گردشگری در ایران، معرف خوبی برای ویژگی‌های فرهنگی، مذهبی و هویت مردم این سرزمین است.

تکیه معاون‌الملک نمادی از یکی شدن هنر و مذهب در دوران تاریخ است

داریوش فرمانی اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی مذهبی در کرمانشاه که باقیمانده از دوران قاجار می‌باشد، تکیه معاون‌الملک است که ماجرای ساخت تکیه معاون به سال ۱۲۸۲ خورشیدی باز می‌گردد.

دیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه افزود: اثر تاریخی تکیه معاون‌الملک در تاریخ دهم آذر ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۹۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه تکیه معاون‌الملک نمادی از یکی شدن هنر و مذهب در دوران تاریخ است، گفت: این بنا که قدمتی ۱۲۰ ساله دارد در بافت قدیمی شهر کرمانشاه در محلهٔ آبشوران قدیم و در خیابان حداد عادل واقع شده است.

فرمانی افزود: معماری بی‌نظیر تکیه معاون‌الملک در سه بخش حسینیه، زینبیه و عباسیه تجلی پیدا کرده و بانی آن مرحوم حسن خان معاون‌الملک با گردآوری هنرمندان سرآمد آن زمان همچون حسین نقاش تهرانی، استاد محمد بنا، حسن تهرانی و حسین کاشی‌پز تهرانی مینا، اقدام به ساخت بنا کرده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه تصریح کرد: کاشی‌کاری‌های تکیه معاون‌الملک یکی از عمده دلایل شهرت این بنای بی‌نظیر بوده و کاشی‌های زیبای این مجموعه جلوه‌ای بی‌مانند از پیوند معماری و کاشی‌کاری است.

موضوع اکثر نقش‌های دیوار بنای معاون‌الملک وقایع نهضت عاشورا است

وی خاطرنشان کرد: موضوع اکثر نقش‌های دیوارهای بنا وقایع نهضت عاشورا است و بر دیوارهای قسمت‌های مختلف تکیه معاون الملک قصص قرآنی و رجال مذهبی دوران مختلف تاریخ ایران به ویژه قاجاریه و نیز قهرمانان اساطیری شاهنامه، مناظر طبیعی در قالب تابلوهای بسیار نفیس از کاشی ارائه شده‌اند.

فرمانی ادامه داد: گروهی دیگر از کاشی‌های تکیه معاون الملک روایت تصویری از داستان‌های شفاهی فرهنگ عامه است که شامل داستان‌های کتاب‌هایی همچون طوفان‌البکا، حمله حیدری، مختارنامه و دیوان جودی است، نقاشی‌های حماسی که درست نقطه اوج داستان را به بیننده نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: داستان کربلا در نقوش این کاشی‌کاری‌ها به خوبی و قدم به قدم به تصویر کشیده شده و دیوارنگاره‌های دیگری وجود دارد که حضرت سلیمان، جنگ حضرت ابوالفضل(ع) و حکایت غدیرخم را نشان می‌دهند و نقاش با بزرگ‌تر کشیدن تصویر ائمه سعی داشته جایگاه والای آنها را نشان دهد.

فرمانی گفت: تکیه معاون‌الملک دارای سه ورودی اصلی در جهت‌های غربی، شمالی و جنوبی است و یکی از ویژگی‌های بارز بنا تعدد درب‌های آن بوده که به جهت برگزاری هر چه بهتر مراسم‌های مذهبی تعبیه شده‌اند.

وی افزود: تکیه معاون الملک دارای یک موزه مردم شناسی کرمانشاه در جهت جنوبی «عباسیه» واقع شده است و در این موزه اشیا قدیمی، انواع صنایع دستی و نیز پوشاک به نمایش گذاشته شده است که همگی دارای مضمون‌های فرهنگی و اجتماعی هستند و تأسیس موزه را به تاریخ اردیبهشت ۱۳۶۹ نسبت می‌دهند و موزه پوشاک و زیور آلات نیز در بخش «عباسیه» واقع شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: رنگ‌آمیزی درب و پنجره‌ها، پاکسازی و مرمت حوض، رسیدگی به وضعیت فضای سبز و پاکسازی و زیباسازی محوطه بنا از جمله اقداماتی است که انجام شده است.

  گردشگری مذهبی یکی از رویکردهای اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه است

فرمانی با تأکید بر این‌که گردشگری مذهبی یکی از رویکردهای اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه است، تصریح کرد: موقعیت جغرافیایی این استان به‌گونه‌ای است که در مسیر عتبات عالیات مقدسه قرار گرفته و سالانه میزبان صدها هزار زائر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است.

تکیه معاون‌الملک  وقف برگزاری عزاداری‌ها و مراسم مذهبی

احسان احمدی در گفتگویی با بیان اینکه بناهای تاریخی در معماری ایرانی اسلامی نقش مهمی در صنعت گردشگری داشته، اظهار داشت: گردشگری مذهبی از قرن‌ها پیش در سراسر دنیا وجود داشته و قدمت آن به قدمت فرهنگ دینی تمامی ادیان است.

این فعال حوزه گردشگری و باستان‌شناس افزود: گردشگری مذهبی از قدیمی ترین نوع گردشگری در جهان تلقی می‌شود که با تاریخ فرهنگ دینی همراه است و در همه نقاط دنیا متقاضی دارد و این اماکن مورد انتخاب بسیاری از گردشگران خاص خود است.

احمدی گفت: در این بین وجود بقاع متبرکه و معماری و بناهای تاریخی در کرمانشاه موجب رونق این نوع گردشگری در استان شده و یکی از آن بناها تکیه معاون‌الملک است که نام قدیمی آن معین‌الرعایا می‌باشد که « حسن خان معینی» تکیه را وقف برگزاری عزاداری‌ها و مراسم مذهبی می‌کند.

وی تصریح کرد: در طول دوره‌های بعد و در اوایل دوره پهلوی برای جلوگیری از تخریب بنا، بخش عباسیه تکیه تبدیل به مدرسه علوم اسلامی می‌شود. این بدان جهت بود که درآمد حاصل از مدرسه، صرف بازسازی و مرمت تکیه گردد. با این وجود، بخش عباسیه در طی سال های طولانی به صورت مدرسه باقی می‌ماند.

واقعه کربلا در کاشی‌کاری‌های تکیه معاون‌الملک منعکس شده است

این باستان شناس ادامه داد: یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این تکیه نزد گردشگران کاشی‌کاری‌های آن است، تصور اینکه این سبک از کاشی‌کاری بیش از یک قرن پیش انجام شده دور از باور است. کاشی‌های هفت رنگ و نقاشی شده‌ای که در حیاط تکیه به کار برده شده دارای روایت‌های مذهبی و تاریخی است.

احمدی با بیان اینکه کاشی‌کاری‌های معاون‌الملک تا حدی زمینه‌های سیاسی و اجتماعی هم دارد، افزود: در این اثر واقعه کربلا که برای مردم ایران دارای اهمیت است در کاشی‌کاری‌های معاون‌الملک منعکس شده است.

وی همچنین از بقعه سیده فاطمه، مقبره احمدبن اسحاق، امامزاده ابراهیم (ع) در کنگاور و در کنار معبد آناهیتا، امامزاده باقر(ع) بیستون، مقبره فاضل تونی، تکایای بیگربیگی و بقعه مالک، بقعه بابایادگار و.. به عنوان بخشی از نقاط شاخص گردشگری مذهبی استان یاد کرد که این بناها برای همگان از هر نوع مذهب و تفکری قابل توجه است و ساختار معماری این بناهای مذهبی برای آنان جذابیت دارد و هرکس با هر باور و اعتقادی مبهوت این ساختار معماری‌های زیبا می‌شود.

این فعال حوزه گردشگری و باستان‌شناس در پایان یادآوری کرد: معماری ایرانی اسلامی مد نظر مقام معظم رهبری یکی از محور‌هایی است که در حفظ بافت تاریخی باید به آن توجه و در زمینه صیانت و بازسازی آن تلاش شود.

تکیه‌ها معمولا بناهایی هستند که مراسم مذهبی در آنها برگزار می‌شوند. تکیه معاون‌الملک یکی از نمونه‌های بی‌نظیری است که در دوره قاجار بنا شده است. تزیینات کاشی‌کاری این تکیه و بسیاری دیگر از ویژگی‌های آن همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند.

داشته‌های گردشگری مذهبی کرمانشاه فراوان است و این استان با داشتن امامزادگان، تکایا، مساجد و بقاع متبرکه در اکثر شهرهای خود، استانی پیشرو در حوزه گردشگری مذهبی است، که از سوی دیگر قرارگیری آن در مسیر عتبات عالیات و کربلا هرساله موجب شکل‌گیری اجتماع بزرگی از زوار و گردشگران مذهبی می‌شود که نباید از این پتانسیل بزرگ غفلت شود.