خیلی ها زیرآوارها ماندند و برای همیشه در دل خاک سرد آرام گرفتند. آنهایی هم که مانده بودند تا چند روزی روی آوارها می نشستند و چشمانشان را بهت زده به خانه های فرو ریخته و زندگی های برباد رفته می دوختند و از لابلای خرابه‌ها، از دست‌رفتهِ‌ها را جستجو می‌کردند.

گرد غم و اندوه و ماتم و تنهایی همه جا را گرفته بود. شهرها و روستاها به تلی از خاک تبدیل شده بودند و بازماندگان آواره کوچه‌ها و خیابانها.

روزها برای مردمان مرزنشین و زجر کشیده غرب کرمانشاه سخت می‌گذشت، مصیب عزیزان از دست رفته از یکسو، آوارگی و بی کسی و از بین رفتن زندگی‌هایی که خشت خشت آن را با دستهایشان روی هم گذاشته بودند از دیگر سو قلبشان را می‌فشرد.

جان باختن ۶۲۱ نفر و زخمی شدن بیش از ۸۶۰۰ نفر در زلزله‌ای ۷٫۳ ریشتری که تنها حدود بیست ثانیه طول کشید، حادثه جانکاهی بود که نمی شد حتی یک لحظه آن را از یاد برد.

غم بزرگ بود، اما این پایان راه نبود، کمی نگذشته ایران به یکباره کرمانشاه شد تا بازماندگان این غم انگیزترین اتفاق تنها نباشند. همه آمدند، هرکسی در حد توانش کمک کرد تا مرزداران این خاک و بوم احساس بی کسی نکنند. مردم سرپلذهاب و سایر مناطق زلزله زده دیگر تنها نبودند. امیدوار شدند، زخم هایشان را التیام کردند و روی پاهایشان ایستادند و این بود که جوانه های زندگی از دل آوارها سر بیرون آورد.

با کمک دولت بازسازی ها شروع شد. همه کنار هم قرار گرفتند تا سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، قصرشیرین و گیلانغرب را از نو بسازند و شهرها و روستاهای زلزله زده یکی پس از دیگری به کارگاه های بازسازی تبدیل شدند.

و حالا که هزارمین روزهای پس از آن حادثه را پشت سر می‌گذاریم، با همت مردمان این دیدار و حمایت نظام و تلاش دولتمردان، سرپلذهاب، ازگله، گیلانغرب و قصرشیرین، دیگر آن شهرهای ویران شده هزار روز پیش نیستند. اینجا زندگی جریان دارد…

جلیل بالایی مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه به مناسبت هزارمین روز وقوع زلزله بزرگ ۷٫۳ ریشتری آبان ۱۳۹۶، با حضور در دفتر ایسنای منطقه کرمانشاه، به تشریح اقدامات صورت گرفته جهت بازسازی مناطق زلزله زده استان پرداخت و اظهار کرد: مردم مناطق زلزله زده کرمانشاه، علیرغم اینکه دراین حادثه بزرگ مصیبت ها و سختی های زیادی به آنها وارد شد، اما تحمل کردند و خودشان هم برای بازسازی پای کار آمدند و دولت هم با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و کمک‌های بلاعوض و… به کمک آمد تا این مناطق زودتر ساخته شوند.

وی با بیان اینکه پس از زلزله بزرگ کرمانشاه یک همبستگی بزرگ ملی برای بازسازی این مناطق بوجود آمد، عنوان کرد: اگر به تاریخ چند دهه اخیر کشور نگاه کنیم، بجز در طول سالهای جنگ تحمیلی، شاید در هیچ حادثه دیگری بعد از انقلاب، مقامات و مردم کشور اینچنین در کنار هم قرار نگرفتند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه تصریح کرد: وجود این همبستگی و مشارکت خوب مردم مناطق زلزله زده باعث شد تا امروز و پس از گذشت هزار روز از آن زلزله بزرگ، اگر کسی وارد شهر سرپل‌ذهاب شود، شاید به سختی تشخیص دهد که این شهر روزی یک شهر ویران شده بوده و اکنون بازسازی شده است.

وی با اشاره به متاثر شدن بخش بزرگی از جغرافیای استان از این زلزله، تاکید کرد: در جریان این زلزله بیش از ۱۳۱ هزار واحد مسکونی، تولیدی، صنفی و… در استان آسیب دید، اما امروز با گذشت بیش از هزار روز از آن زلزله بزرگ، در شرایطی هستیم که می توانیم بگوییم زلزله زدایی از منظر و کالبد شهرهای مناطق زلزله زده استان کاملا انجام شده و اقتصاد مردم این مناطق به راه افتاده و درآمدهایشان دارد برقرار می‌شود.

بالایی با بیان اینکه در این حادثه دولت به‌خوبی پای کار آمد و در کوتاهترین زمان مصوبات خوبی برای بازسازی و جبران خسارات وارده به این مناطق داشت، گفت: ۱۵ جلسه هیات دولت با ۴۴ مصوبه به موضوع زلزله اختصاص داشت، ضمن اینکه در ۵۷ جلسه ستاد بحران استان هم ۴۴۳ مصوبه برای این موضوع داشتیم.

روزانه ۱۳۰ واحد ساخته و یا مرمت شد

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه در ادامه بابیان اینکه از ابتدای بازسازی‌ها تاکنون ۱۳۱ هزار و ۴۱۲ واحد مسکونی، دامی، تولیدی، کشاورزی و خدماتی در مناطق زلزله زده کرمانشاه ساخته و یا مرمت شده، افزود: براساس این آمار می‌توان گفت روزانه بصورت میانگین ۱۳۰ واحد در مناطق زلزله زده استان یا ساخته شده و یا اینکه مرمت شده است.

وی افزود: همچنین در طول هزار روز پس از وقوع زلزله هزار کلاس درس در مناطق زلزله زده کرمانشاه ساخته شده که برای ساخت این تعداد کلاس درس دولت ۱۲۵ میلیارد تومان و مردم و خیرین مدرسه ساز نیز ۱۴۵ میلیارد تومان پول دادند.

بالایی در ادامه به تشریح بازسازی واحدهای مسکونی مناطق زلزله زده پرداخت و گفت: در مجموع ۱۰۸ هزار و ۷۰۶ واحد مسکونی در مناطق زلزله زده کرمانشاه بازسازی و مرمت شده که از این تعداد ۴۱ هزار و ۱۸۵ واحد بازسازی و ۶۷ هزار و ۵۴۸ واحد نیز مرمت شده است.

۵۰ درصد واحدهای روستایی استان نونوار شدند

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه به حجم بالای بازسازی و مرمت واحدهای روستایی در این مدت اشاره کرد و گفت: در استان کرمانشاه حدود ۱۲۰ هزار واحد مسکونی روستایی داریم که باتوجه به اینکه در جریان بازسازی زلزله،۴۷ هزار واحد آن یا بازسازی و یا مرمت شد، می توان گفت حدود ۵۰ درصد از کل واحدهای مسکونی روستایی استان یا از اول ساخته شده و یا اینکه مرمت شدند.

از زلزله بزرگ آبان ۱۳۹۶ تاکنون ۸۲۴۶ پس لرزه داشته‌ایم

بالایی در ادامه با تاکید بر کیفیت خوب بازسازی ها، گفت: از زلزله سال ۱۳۹۶ تاکنون حدود هشت هزار و ۲۴۶ پس لرزه در استان کرمانشاه داشتیم که یکی از این زلزله ها بزرگتر از هفت ریشتر و یکی دیگر نیز حدود ۶٫۴ ریشتر بود. همچنین ۱۶ مورد از این زلزله ها بین پنج تا شش ریشتر و ۱۴۹ مورد هم بین چهار تا پنج ریشتر بزرگی داشتند.

وی افزود: علیرغم اینکه پس از زلزله ۷٫۳ ریشتری، تعداد زیادی زلزله با قدرت بالا داشتیم، اما خوشبختانه خسارات چندانی از آنها گزارش نشد و این نشان می دهد در بحث بازسازی و مقاوم سازی بخوبی عمل شده است.

۱۴۸۷ واحد درحال بازسازی داریم

بالایی تعداد واحدهای باقی مانده در حال بازسازی در مناطق زلزله زده استان را هم ۱۴۸۷ واحد اعلام کرد و گفت: اکثر این واحدها مشکلات حقوقی داشتند، برای همین شروع ساخت آنها با تاخیر انجام گرفت و عمدتا از سال ۱۳۹۸ ساختشان شروع شده است.

وی اضافه کرد: در مدت بازسازی‌ها در شهری مانند سرپلذهاب ۹۶۲۳ واحد مسکونی از اول ساخته شد، درحالیکه کل واحدهای مسکونی این شهر پیش از زلزله – که دارای مجوز شهرداری بودند- حدود ۶۲۰۰ واحد مسکونی بود و این بدان معناست که ما شهری جدید با ۵۰ درصد افزایش حجم ساختیم.

وی بابیان اینکه در طول مدت بازسازی ها حدود هشت هزار واحد تخریبی خانواده های تحت پوشش نهادهای حمایتی بازسازی شد، گفت: از این تعداد ۲۵۷۶ واحد مسکونی به خانواده های تحت پوشش بهزیستی و ۵۵۳۸ واحد مسکونی هم به خانواده های تحت پوشش کمیته امداد تحویل شد.

بالایی در خصوص تسهیلاتی که دولت برای بازسازی واحدهای مسکونی مناطق زلزله زده پرداخت کرد نیز اظهار کرد: دولت در مجموع ۶۹۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض و ۲۸۹۰ میلیارد تومان تسهیلات به آسیب دیدگان این حادثه جهت بازسازی واحدهای مسکونی پرداخت کرد. سود این تسهیلات ۱۸ درصد بود که دولت آن را به چهار درصد کاهش داد و این مسئله هم حدود چهار هزار میلیارد تومان تعهد برای دولت برای جبران مابتفاوت سود این تسهیلات به همراه داشت.

۲۲ هزار واحد دامی و تولیدی بازسازی شد

وی در ادامه به وضعیت بازسازی واحدهای دامی، تولیدی، صنفی، صنعتی و خدماتی در مناطق زلزله زده هم اشاره کرد و افزود: حدود ۲۲ هزار و ۷۱۸ واحد داشتیم که در زمان زلزله تخریب شده بودند که تا به امروز ۲۲ هزار و ۷۰۳ مورد از آنها بازسازی و تحویل داده شده و تنها ۱۵ واحد باقی مانده داریم.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه افزود: همچنین در بخش فضاهای بهداشتی و درمانی هم ۲۴۷ واحد در زلزله تخریب شده بود که تا به امروز ۲۴۰ مورد از  آنها بازسازی و به بهره برداری رسیده و تنها هفت واحد که دو مورد از آنها بیمارستان است، باقی مانده‌ است.

وی به تشریح آخرین وضعیت بازسازی ساختمان های اداری در مناطق زلزله زده هم پرداخت و گفت: هرچند در زلزله سال ۱۳۹۶ تعداد زیادی از ساختمان های اداری دستگاه های مختلف تخریب شد، اما با شروع بازسازی مناطق زلزله زده، اولویت را به بازسازی واحدهای مسکونی مردم دادیم. البته در این مدت ارائه خدمات به مردم توسط ادارات مختلف در چادرهایی که برپا کرده بودند، ادامه داشت.

بالایی تعداد کل پروژه های این بخش را در مناطق زلزله زده ۱۱۳۳ مورد اعلام کرد و افزود: دولت برای بازسازی این پروژه ها حدود ۹۷۷ میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده که از این میزان ۵۵۰ میلیارد تومان تخصیص یافته و پیشرفت فیزیکی پروژه ها نیز حدود ۹۰ درصد است.

به گفته این مسئول، طبق برآوردهای انجام شده، جمعا پنج میلیون متر مربع ساخت و ساز در مناطق زلزله زده کرمانشاه انجام گرفته است.

ایجاد ۱۹ هزار شغل در مناطق زلزله زده

وی در ادامه به وضعیت ایجاد اشتغال در مناطق زلزله زده هم اشاره کرد و گفت:  طبق آمار ثبت شده در سامانه کارا، حدود ۱۹ هزار و ۴۳۹ فرصت شغلی در مناطق زلزله زده ایجاد، تثبیت و یا احیاء شده که حاکی از آن است دولت در کنار بازسازی ها به ایجاد اشتغال در این مناطق هم توجه داشته‌ است.

انتشار یک میلیون خبر درباره زلزله کرمانشاه

بالایی در بخش پایانی این گفت و گو به نقش رسانه‌ها در حادثه زلزله کرمانشاه اشاره کرد و گفت: در این زلزله رسانه ها نقش آفرینی بالایی داشتند و در انتقال درد مردم آسیب دیده، جلب مشارکت مردم برای کمک به این مناطق و پاسخگویی مدیران نقش زیادی ایفا کردند.

وی اعلام کرد: جمعا پس از زلزله کرمانشاه حدود یک میلیون فقره خبر و گزارش در رسانه های رسمی و فضای مکتوب و مجازی کشور منتشر شد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه با بیان اینکه دربخش مستند سازی زلزله کرمانشاه هم اقدامات خوبی صورت گرفته، عنوان کرد: تدوین چهار جلد کتاب خاطرات، آسیب شناسی و درس اموزهای زلزله از جمله این اقدامات است.